W dniu 30 marca 2018 roku Prezydent podpisał nowelizację ustawy z dnia 23 lutego 1991 roku, o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (tzw. ustawa lutowa). Akt ten wszedł w życie w dniu 28 kwietnia 2018 roku.

Pomimo faktu, że nowelizacja obejmuje zaledwie kilka przepisów ma ona istotne znaczenie. Znacznie bowiem rozszerzono zakres osób uprawnionych do uzyskania odszkodowania lub zadośćuczynienia za doznane krzywdy, wynikłe z wykonania uznanego za nieważne orzeczenia sądowego.

Zgodnie z nową ustawą będą to osoby, które wraz z matkami przebywały (w tym także jako dzieci poczęte) w więzieniach lub innych miejscach odosobnienia oraz osoby, których matka w okresie ciąży przebywała w więzieniu lub innym miejscu odosobnienia.

Tak jak w przypadku dochodzenia roszczeń przez osoby represjonowane możliwość dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia przez dzieci matek, w stosunku do których zachodzą przesłanki do stwierdzenia nieważności orzeczenia, jeżeli oskarżoną uniewinniono lub postępowanie umorzono z powodów, o których mowa w art. 17 § 1 pkt 1 i 2 Kodeksu postępowania karnego, i nie zostało prawomocnie zasądzone odszkodowanie i zadośćuczynienie, a matki te były zatrzymane lub tymczasowo aresztowane. Nowelizacja umożliwia też dochodzenie roszczeń matek pozbawionych wolności bez przeprowadzenia zakończonego orzeczeniem postępowania.

To niewątpliwie bardzo ważna zmiana ustawy lutowej usuwająca formalną przeszkodę w dochodzeniu odszkodowań i zadośćuczynień przez osoby bezprawnie pozbawione wolności przez aparat PRL, a dotychczas nieuznawane za represjonowane za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego w rozumieniu ustawy.

Należy pamiętać, że w przypadku, gdy przed wejściem w życie tej nowelizacji stwierdzono nieważność orzeczeń wobec represjonowanej matki dziecka roszczenie dziecka należy zgłosić w terminie 3 lat.

Fot. Gregorius71