Prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu lub środka odurzającego jest przestępstwem.
W zakresie alkoholu kwestia ta jest pokrótce omówiona w poprzednim wpisie.
Prowadzenie pojazdu pod wpływem narkotyków. Prowadzenie pojazdu a medyczna marihuana
Generalną zasadą jest to, że nie można prowadzić pojazdów będąc pod wpływem działania środka odurzającego. Sytuacji tej nie zmienia fakt korzystania z medycznej marihuany.
Osoby korzystające z tej formy leczenia muszą być świadome faktu długotrwałego utrzymywania się THC w organizmie, a także ewentualnej odpowiedzialności karnej lub wykroczeniowej w sytuacji prowadzenia pojazdu w trakcie terapii medyczną marihuaną.
Na etapie kontroli Policji w przypadku, gdy funkcjonariusze widząc zachowanie czy wygląd (np. powiększone źrenice) kierującego mają podejrzenie prowadzenia pojazdu pod wpływem substancji psychoaktywnej wykonywane jest badanie próbki śliny. W przypadku pozytywnego wyniku wykonuje się toksykologiczne badanie krwi.
Tu pojawia się problem, bo w przypadku postępowania dotyczącego prowadzenia pojazdu pod wpływem środka odurzającego, w tym marihuany, udowodnienie nieznajdowania się pod wpływem lub po użyciu środka (wykroczenie określone w art. 87 kodeksu wykroczeń) jest znacznie trudniejsze. Wynika to z faktu, że przepisy nie przewidują ramowych stężeń narkotyków (środków odurzających, substancji psychotropowych, nowych substancji odurzających), tak jak ma to miejsce w przypadku prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu.
Badanie stanu „trzeźwości” – marihuana
Konieczne jest zatem wykazanie, że środek, który wykryto nie miał wpływu na zdolności prowadzenia pojazdu. W postępowaniu, należy udowodnić, że sprawca nie znajdował się pod wpływem środka odurzającego (marihuany) lub okoliczności wskazywały, iż stężenie np. THC pozostawało bez wpływu na sprawność kierowcy. Takie ustalenie prowadzić może do ustalenia odpowiedzialności, np. za wykroczenie prowadzenia pojazdu w stanie po użyciu środka odurzającego.
Istnieją progowe stężenia THC. Stan pod wpływem – powyżej 2,5 ng/ml, stan po użyciu – od 1 ng/ml do 2,5 ng/ml[1].
Jednakże, zgodnie z orzecznictwem sądów[2] są one jedynie pomocnicze (nie mogą być takimi ramami jak w przypadku alkoholu). Oznacza to, że zasadniczo należy posiłkować się analizą wpływu ustalonego stężenia THC na psychomotorykę kierującego. Zakłada się bowiem, że w ramach tych stężeń (nawet obejmujących stan po użyciu) człowiek może zareagować inaczej, tj. znaleźć się w stanie, w którym możliwości kierowania samochodem były na tyle zaburzona, że popełnił przestępstwo.
W literaturze wskazuje się, że THC w ślinie może utrzymywać się nawet do 48h. Stężenie THC może utrzymywać się we krwi znacznie dłużej niż w ślinie. Korzystanie z medycznej marihuany może mieć znaczenie dla odpowiedzialności karnej za prowadzenie pojazdu pod wpływem, zaś bycie w terapii jej nie wyłącza.
Zagrożenie karą – prowadzenie pojazdu pod wpływem
Za prowadzenie pojazdu pod wpływem marihuany (art. 178a kodeksu karnego) grozi kara pozbawienia wolności do lat 3. Dodatkowo obligatoryjnie sąd orzeka o zakazie prowadzenia pojazdów nie krótszym od lat 3. Ponadto, orzeka się o obowiązku wpłaty na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie co najmniej 5.000 złotych.
Jeżeli natomiast jest to kolejne przestępstwo za prowadzenie pod wpływem (tak alkoholu, jak i marihuany) odpowiedzialność jest surowsza. Wówczas: kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5, dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów i nawiązka co najmniej 10.000 złotych. Ponadto, zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami skazując za prowadzenie pojazdu pod wpływem orzeka się o utracie (przepadku) samochodu.
Przepisy pozwalają na orzeczenie kary do 1 roku pozbawienia z warunkowym zawieszeniem jej wykonania. Istnieje również możliwość modyfikacji tej kary i orzeczenia kary grzywny lub ograniczenia wolności w miejsce kary pozbawienia wolności. Ponadto, kara do 1,5 roku pozbawienia wolności może być wykonywana w ramach tzw. systemu dozoru elektronicznego.
Za prowadzenie pojazdu po użyciu środka odurzającego (art. 87 kodeksu wykroczeń) grozi kara aresztu albo grzywny od 2.500 złotych (do 30.000 złotych). Sąd orzeka także o zakazie prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat.
Prowadzenie pojazdu pod wpływem i spowodowanie wypadku
W przypadku wypadku pod wpływem, czyli zdarzenia, w którym pokrzywdzeni odnieśli obrażenia skutkujące rozstrojem zdrowia powyżej 7 dni, zaostrzona jest odpowiedzialność z kary pozbawienia wolności do lat 3 (od 1 miesiąca do lat 3) do kary pozbawienia wolności od 2 miesięcy do 4,5 roku. Gdy pokrzywdzony odniesie ciężki uszczerbek na zdrowiu, kara jaką sąd orzeknie wynosi nie mniej niż 3 lata a maksymalnie 16 lat. Dla porównania w przypadku, gdy sprawca jest trzeźwy – kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. W przypadku śmierci pokrzywdzonego kara: nie niższa niż 5 lat do maksymalnie 20 lat. W przypadku gdy sprawca jest trzeźwy – kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
O powyższych kwestiach możecie również posłuchać w materiale na Kanale.Zero, gdzie miałem przyjemność pomóc przy tworzeniu informacji o medycznej marihuanie.
Jeśli masz podobny problem i szukasz pomocy prawnej, skontaktuj się z kancelarią. Możesz również napisać na adres mailowy lub zadzwonić. Pomagam klientom na terenie całej Polski.
[1]M.Kała, „Wizjazero” w bezpieczeństwie ruchu drogowego [w:] Środki działające podobnie do alkoholu w praktyce toksykologa sądowego. XXX KonferencjaToksykologów Sądowych., Augustów, 15-17 maja 2013 r., red. M. Kała, D. Zuba, Kraków 2013, s. 15-17; R. Pawlik, Znamię stanu pod wpływemśrodka odurzającego w świetle projektu nowelizacji Kodeksu karnego. Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury 2014, Zeszyt specjalny (13), s. 46-65)
[2] m.in. wyrok SN z dnia 8 listopada 2023 r. III KK 151/23.
Powiązane artykuły
Odszkodowania dla dzieci...
W dniu 30 marca 2018 roku Prezydent podpisał ustawę zmieniającą ustawę, z dnia 23...
Ustawa o przeciwdziałaniu...
W dniu 20 lipca 2018 r. Sejm przyjął nowelizację ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii...
Leczyć zamiast karać...
Przepis art. 71 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii przewiduje szczególny tryb...
[…] alkoholu lub środka odurzającego (narkotyków) – art. 178a kodeksu karnego Sąd orzeka o zakazie prowadzenia pojazdów. Zazwyczaj zakaz ten obejmuje wszystkie posiadane przez kierującego kategorie prawa jazdy i trwa […]